Oświetlenie w miejscu pracy - jakie normy oświetleniowe?
Oświetlenie w miejscu pracy - jakie normy oświetleniowe?

Każde miejsce pracy, w którym pracują ludzie, powinno być oświetlone w taki sposób, aby zapewnić pracownikom bezpieczeństwo oraz komfort widzenia przestrzegając wszelkich norm. Jako, że warunki oświetleniowe znacząco wpływają na efektywność pracy i komfort pracowników, znalezienie właściwych parametrów dla oświetlenia każdego pojedynczego stanowiska pracy jest obowiązkiem pracodawcy określonym w Kodeksie pracy. Oświetlenie stanowiska w miejscu pracy to jedno z najważniejszych zagadnień w kwestii planowania rozkładu budynków biurowych i przemysłowych, w których praca wymaga zastosowania oświetlenia elektrycznego. W tym poradniku przybliżymy kwestię odpowiedniego dostosowania natężenia oświetlenia w miejscu pracy. Jakie normy oświetleniowe są wymagane w zależności od wykonywanej pracy?

1. Oświetlenie stanowiska w miejscu pracy

Odpowiednie oświetlenie LED jest jednym z najważniejszych czynników gwarantujących bezpieczeństwo, efektywność i komfort pracy na danym stanowisku. Nie istnieje jednak jedna wartość natężenia oświetlenia dla wszystkich stanowisk pracy ponieważ, jest ona zależna od charakteru wykonywanych zadań, warunków otoczenia, odległości źródła światła od stanowiska pracy czy komfortu samego pracownika obsługującego dane stanowisko.

Dobrze dopasowane oświetlenie na stanowisku pracy eliminuje uczucie zmęczenia oczu i podnosi wydajność pracowników. Zależnie od rodzaju pracy efekt ten będzie inaczej odczuwalny, ponieważ pracownik wykonujący pracę manualną przy łączeniu drobnych elementów będzie potrzebował bardzo dobrej widoczności na swoim stanowisku, podczas gdy pracownik biurowy pracujący przy komputerze będzie wymagał równowagi oświetlenia zewnętrznego i komputerowego tak, by żadne źródło światła nie wpływało negatywnie na jego samopoczucie.

W efekcie więc, znalezienie właściwych parametrów oświetlenia dla danego stanowiska wymaga rozważenia nie tylko samych norm oświetlenia, ale i wielu istotnych czynników wpływających na jego ostateczną efektywność.

normy oświetleniowe

Oświetlenie LED dla firm - produkty: https://wroled.pl/pl/c/Firma-LED/586

2. Przepisy dotyczące oświetlenia w miejscu pracy

Konieczność zapewnienia właściwego oświetlenia pomieszczeń i stanowisk pracy narzucona jest na pracodawców na mocy art. 207 § 2 Kodeksu pracy, zgodnie z którym pracodawca jest zobowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

Co więcej, § 26. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy narzuca konieczność zapewnienia w pomieszczeniach pracy oświetlenia elektrycznego o parametrach zgodnych z Polskimi Normami. Norma oświetlenia PN-EN 124646 -miejsca pracy we wnętrzach to najbardziej podstawowa i jednocześnie najważniejsza norma oświetlenia, jaką należy brać pod uwagę podczas planowania rozkładu oświetlenia na stanowiskach pracy.

Więc pracodawca organizujący przestrzeń roboczą dla swoich pracowników musi brać pod uwagę nie tylko logiczne rozstawienie poszczególnych stanowisk pracy, ale też instalację oświetlenia umożliwiającą zapewnienie właściwego natężenia światła na każdym stanowisku. Warto w tym miejscu przypomnieć, iż każda zmiana przeorganizowania ustawienia w biurze, hali produkcyjnej czy innej przestrzeni pracy powinna wiązać się z koniecznością uwzględnienia zgodności oświetlenia na stanowiskach pracy z polskimi normami.

Zgodnie z normą oświetlenia PN-EN 124646, dopasowanie natężenia oświetlenia, jego poziomu i rozkładu w polu zadania wzrokowego i otoczeniu mają znaczący wpływ na to, jak szybko, bezpiecznie i wygodnie możliwe jest wykonywanie zadań na danym stanowisku pracy.

3. Kryteria przy projektowaniu oświetlenia w pracy:

  • Rozkład luminacji - Luminacja odpowiada za odbierane wrażenia świetlne i często określana jest mianem jasności wizualnej. Ma istotny wpływ na jakość widzenia. Definiuje ją współczynnik odbicia światła oraz natężenie oświetlenia na powierzchni. Współczynnik odbicia dla płaszczyzny pracy zawiera się w granicach od 0.2 do 0.6.
  • Natężenie światła - Ma zasadniczy wpływ na szybkość reakcji, bezpieczeństwo i wygodę wykonywanych zadań wzrokowych. Minimalna wartość tego parametru pozwalająca dostrzec rysy ludzkiej twarzy to 20 lx. Zwiększenie natężenia jest konieczne, gdy zachodzi potrzeba poprawy dokładności widzenia.
  • Olśnienie - Olśnienie to uczucie niewygody lub zmniejszenie zdolności rozpoznawania przedmiotów, wywołane najczęściej niewłaściwym rozkładem luminacji. Zgodnie z normą oświetlania wnętrz PN-EN 12464-1:2003 olśnienia dzielą się na przeszkadzające (przykre) oraz odbiciowe. W celu neutralizacji olśnień należy przesłaniać okna oraz stosować odpowiednie elementy konstrukcyjne opraw, okrywające źródła światła. Olśnienie odbiciowe można zneutralizować stosując matowe powierzchnie oraz jasne sufity i ściany.
  • Migotanie - Migotanie światła i efekty stroboskopowe niekorzystnie wpływają na organizm pracowników, obniżając samopoczucie i wywołując rozdrażnienie.
  • Kierunkowość światła - Parametr ten wykorzystywany jest do intensywnego oświetlenia przedmiotów, które ułatwia wykonanie pracy wzrokowej. Właściwe modelowanie kierunku światła polega na zachowaniu równowagi pomiędzy światłem rozproszonym, a kierunkowym przy równoległej redukcji cieni.
  • Oddawanie barw - Maksymalna wartość wskaźnika oddawania barw to 100. Im wyższa wartość wskaźnika, tym jakość oddawanych barw jest lepsza. W miejscach pracy nie mogą być stosowane źródła światła, których wskaźnik oddawania barw jest mniejszy niż 80. Istotna jest także barwa światła, określana przez temperaturę barwową źródła światła. Barwy postrzegane dzielimy na ciepłe, pośrednie i chłodne.
  • Efektywność energetyczna. Zgodnie z normą, oświetlenie w miejscu pracy powinno być efektywne energetycznie - wskazane jest, by nie generowało strat energii, a pożądanym, by doprowadzało do jej oszczędności. Skutecznym rozwiązaniem jest zastosowanie oświetlenia LED, które zużywa podczas pracy znacznie mniej energii elektrycznej i przekształca ponad połowę pobieranej energii w światło widzialne.

4. Przykładowe wartości natężenia oświetlenia względem wykonywanej pracy

Lista: Rodzaj wykonywanej pracy/Rodzaj wnętrza - Wymagane natężenie oświetlenia w miejscu pracy [lx]

  • Spawanie: 300lx
  • Praca w biurze – pisanie ręczne, czytanie, pisanie na klawiaturze: 500lx
  • Szatnie, łazienki, toalety: 200lx
  • Magazyny: 100lx
  • Strefy pakowania i wysyłki: 300lx
  • Sale lekcyjne: 300lx
  • Sklepy- strefa sprzedaży: 300lx

Formy płatności

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl